مقدمه:

در واقع آی‌کی‌دو هنر رزمی کشور ژاپن است. شخصی بنام موریهه اوشیبا بنیان گذار این هنر رزمی درچین می باشد و برای همین هم به او لقب استاد بزرگ را دادند. اگر بخواهیم تعریفی کلی از آیکیدو داشته باشیم باید بگوییم آیکیدو هنری است که شامل برخی از گرفتن‌ها در محل اتصال مفصل‌ها است که از جوجیتسو مشتق شده و همچنین برخی دیگر از تکنیک‌ها و گرفتن‌های دیگر که از کنجیتسو ناشی شده‌است. تمرکز ورزش آی‌کی‌دو در مشت و لگدزدن به حریف نیست، بلکه با استفاده از انرژی خود برای بدست آوردن کنترل آن‌ها یا دور کردن آن‌ها از خود است. آیکیدو کلمه مرکب از سه جـزء آی، کی و دو می باشد که معنـای اصلـی آنها به ترتیب همـاهنـگی، نیـروی درونی و راه و روش میباشد.

چرا آیکیدو را مادر دفاع های شخصی می نامند؟

آیکیدو یعنی هماهنگی بین روح ، ذهن و انرژی درونی است. در این ورزش رزمی که قوی ترین و تنها سبک کامل دفاع شخصی جهان به شمار می آید، هنرجو می آموزد که چگونه با احترام و خویشتن داری و با استفاده از انرژی درونی خود و تکنیکهای منحصر به فرد آیکیدو و با استفاده از حمله حریف بر علیه خودش و بدون اینکه از انرژی و قدرت خود استفاده کند وی را مغلوب کرده و به آرامش دعوت نماید . آیکیدو بخاطر احترام خاصی که به حریف و وجود انسان دارد و امروزه به عنوان مادر هنرهای دفاع شخصی در جهان شناخته شده است. این ورزش زیبا برای شما اعتماد به نفس ، و روح و ذهنی سرشار از انرژی به ارمغان می آورد . اهتمام به تمرینات و پشتکار و دقت و پیگیری مستمر ، از لوازم فراگیری این ورزش است.

هنر رزمی آیکیدو در ایران در سال ۱۳۷۴ توسط جناب استاد علی معروفی زیر نظر فدراسیون جودو به طور رسمی بنیان گذاری شد و پس از آن توسط ایشان، انجمنی در فدراسیون ورزش‌های همگانی برای کلاس‌های مربی گری آیکیدو برگزار شد. پس از به رسمیت شناخته شدن آیکیدو در ایران، این ورزش در سراسر کشور گسترش یافت و به خاطر ویژگی‌های منحصر به فرد آیکیدو، بانوان زیادی هم تا به حال در ایران به فراگیری آن پرداخته اند.

سلاح های آیکیدو :

سلاح‌ها در آی‌کی‌دو مشتمل بر یک چوب نسبتا کوتاه (۱۲۰ سانتی متری) به نام جو (Jo) ، شمشیر چوبی (کن یا بوکن Bokken) و چاقو به نام تانتو (Tanto) است که امروزه در برخی باشگاه‌ها استفاده از سلاح‌های گرم و خلع سلاح نیز مطرح شده‌است . در برخی سبک‌ها مثل ایواما و موریهیرو سایتو زمان زیادی را صرف تمرین با چوب و شمشیر را تحت نام آیکیجو و آیکیکن می‌کنند . آی‌کی‌دو بر مبنای دست خالی در مقابل شمشیر و نیزه توسعه یافته پس اساس تمامی تکنیک‌ها همین منشاء است. در ادامه تصاویر این سلاح ها را مشاهده می کنید.

مدل های لباس آیکیدو :

هنرجویان آی‌کی‌دو با گذراندن مقاطعی به نام “کیو” و پس از آن به درجه “دان” میرسند . در آی‌کی‌دو رنگ کمربند “سفید” و “مشکی” است که نشان دهنده رده “کیو” و رده “دان” است. معمولا در کلاس‌ها به افراد زیر ۱۶ سال اجازه بستن کمربند مشکی یا ورود به آزمون رده “دان” داده نمیشود. لباس مورد استفاده در آی‌کی‌دو “آی‌کی‌دوگی” نام دارد که بسیار شبیه لباس “کیکوگی” است که برای بسیاری از ورزشهای رزمی مدرن امروزی استفاده می‌شود که شامل یک بالاپوش و شلوار و کمربند است. در سیستم‌های آی‌کی‌دو معمولاً رده دان از شلواری سنتی و پلیسه دار به نام هاکاما ( همان لباسی که در کن‏ دو و ای آی دو استفاده می‌شود ) به عنوان مکمل لباس استفاده می‌شود. در اکثر باشگاه‌ها برای مدرسان و هنرجویان دارای رده «دان» این لباس از پیش تعیین شده‌است.

روش رزمی آیکیدو:

حرکات پایه در آیکیدو حرکات طبیعی هستند و بیش‌تر حملات در این سبک به صورت ذاتی و با الهام از ذات طبیعت انجام می‌شوند. یک آی‌کی‌دو کار، بدون تلاش برای حمله یا تهاجم تنها می‌کوشد تا خود را با شرایط هماهنگ کرده و در برابر حملات احتمالی حریفان، بدون استفاده از مشت و لگد از خود دفاع نماید. یک آی‌کی‌دو کار واقعی بهتر می‌داند که قدرت خود را بدون ضربه زدن به دیگران یا بدون تحقیر آنان، حفظ نماید.

سبکهای آیکیدو :

دفاع آیکیدو سبک های مختلفی را شامل می شود که در ادامه برخی از آنها را معرفی می کنیم.

1. آی‌کی‌دو یوشینکان
2. شین شین تویستو
3. تومیکی ریو
4. جیوشینکای آیکیبودو (شاخه‌ای از سبک تومیکی ریو)
5. ایواما آی‌کی‌دو
6. دایتو ریو

تمامی سبک های ورزش ایکیدو مهم هستند و طرفداران خاص خودشان را دارند ولی ما تصمیم داریم در این قسمت یکی از کهن ترین این سبک ها یعنی دایتو ریو را به شما آموزش دهیم.

روش سبک دایتو ریو:

این سبک کهن، اختصاصاً در خاندانی از سلحشوران سامورایی ، نسل به نسل آموزش داده می شده. هنر آموزان این سبک فرا می گرفتند که چگونه در نبرد با دست خالی ، حریفی مسلح را خلع سلاح کنند و این یعنی نبردی میانه مرگ و زندگی که یا طعمه ی شمشیری بُرّان می شدند یا حریف را به کنترل خود در می آوردند.

نکته ای برای هنرجویان این ورزش : چون بیشتر فنون آی‌کی‌دو ، مفاصل را هدف می‌گیرد ، و خطر آسیب مفصل بیشتر از عضله است ، نباید روند تمرین آسیبی به هنرجویان بزند. یکی از دلایل هماهنگی اوکه (کسی که تکنیک می‌خورد) ، با توری (کسی که تکنیک می‌زند) ، به حداقل رسیدن آسیب است. مثلا در تمرینات نیمه پیشرفته و پیشرفته‌ی آی کی دو (مثل جیو وازا) بعضاً سرعت توری (فن زن) بالا می‌رود و اوکه (فن خور) در چنین موقعیتی ، اغلب با پیچ خوردن مفاصلش ، باید روی هوا ملق بزند (توبی اوکمی) وگر نه آسیب جدی می بیند.

به نوعی می‌توان گفت آی‌کی‌دو ، استیل منحصر به فرد موریهه وشیبا است. به دلیل آسیب دیدگی شدید مفاصل در این ورزش رزمی ، مسابقات آن سالهاست که در جهان ممنوع شده است و تنها مسابقات کاتا و حرکات نمایشی با شمشیر و چاقو برگزار می‌شود که تنها در هنر رزمی شودوکان آیکیدو یا تومیکی آیکیدو در جهان استفاده می‌شود و بنیانگذار این سبک در ایران استاد علی معروفی است.